Psychoterapia pozawczo-behawioralna należy do terapii krótkoterminowych. Zwykle trwa od dwóch do sześciu miesięcy, jednak w indywidualnych przypadkach może wydłużyć się do kilku lat. Czas trwania jednego spotkania to około 60 min. Sesje terapeutyczne odbywają się raz na tydzień, bądź dwa tygodnie. W dużym skrócie ten rodzaj terapii polega na zmianie sposobu myślenia oraz strategii zachowania pacjenta. Dążenie do tych zmian ma sens terapeutyczny, ponieważ terapia zakłada istnienie sprzężeń zwrotnych pomiędzy myśleniem, odczuwaniem i zachowaniem. Innymi słowy, myślimy tak, jak czujemy i jak się zachowujemy. Terapia poznawczo-behawioralna — założenia Aby zrozumieć, w jaki sposób działa terapia poznawczo-behawioralna, należy mieć świadomość jej podstaw. Ten nurt opiera się na założeniu, że zmiana nieakceptowanego przez nas sposobu myślenia, który sprawia nam duże trudności, może nastąpić poprzez dwie zmiany: na gruncie Większość z nas intuicyjnie rozumie czym jest poczucie własnej wartości. Używamy zamiennych określeń, takich jak na przykład: wiara w siebie, samoocena, opinia o sobie, postrzeganie samego siebie, samoakceptacja, wizerunek własnej osoby. Wszyscy znamy ludzi, którzy mają wysoką samoocenę i takich, którzy mają ją niską. Poznawczo – behawioralna terapia uzależnień – 9 cech tego procesu. Ośrodek terapii leczenia uzależnień wykorzystujący jako metodę leczenia terapię poznawczo – behawioralną działa według 9 zasad terapii poznawczo – behawioralnej: Ustalenie problemu, celu i ukierunkowanie na jego rozwiązanie. Dobranie sposobów działania na Terapia poznawczo-behawioralna zwana CBT (z ang. Cognitive Behavioral Therapy) opiera się na założeniu, że reakcje emocjonalne, behawioralne, a nawet fizjologiczne są ze sobą sprzężone. W zależności od tego, jak Pacjent interpretuje rzeczywistość i jakie wzorce myślenia ukształtował na przestrzeni lat, jego emocje i zachowanie . Terapia poznawczo-behawioralna czyli jaka? Ten nurt terapii wynika z połączenia modelu poznawczego (czyli dotyczącego myślenia) i behawiorystycznego (opisującego zachowanie) funkcjonowania człowieka. U podłoża tych koncepcji leży założenie, że procesy uczenia się wpływają na nabywanie i utrwalanie przekonań dotyczących siebie samego, innych, sposobu widzenia świata oraz na nasze zachowanie. Podstawowym pojęciem w wyjaśnianiu trudności, z którymi boryka się człowiek, jest „schemat poznawczy” – spójna i utrwalona wiedza danej osoby. Na nasze codzienne zachowanie wpływa wiele różnych schematów poznawczych, ukształtowanych przez splot czynników takich jak: wychowanie, przeżywane uczucia, znaczące wydarzenia w życiu, nabywane w różny sposób przekonania na temat siebie, innych oraz świata. Na czym polega psychoterapia? Psychoterapia poznawczo-behawioralna jest metodą leczenia. Celem pracy terapeutycznej jest zidentyfikowanie problemu i poprawa naszego aktualnego funkcjonowania. Sesje terapeutyczne, prowadzone raczej dyrektywnie, zakładają dużą współpracę terapeuty z pacjentem. Pacjent jest uważany za eksperta od samego siebie i przeżywanych przez siebie trudności. Natomiast psychoterapeuta jest ekspertem od rozpoznania oraz rozumienia mechanizmów powstania zaburzenia. Proponuje on sposoby oraz techniki prowadzące do zmiany w naszym funkcjonowaniu. Jaka jest rola terapeuty? W procesie terapii terapeuta pokazuje nam jak myślenie, przekonania, oceny oraz interpretacje danej sytuacji wpływają na doświadczane w związku z nią emocje, samopoczucie i zachowanie człowieka. Weźmy na przykład sytuację, gdy znajomy/a spóźnia się na umówione spotkanie. To samo zachowanie może być ocenione na różne sposoby powodując związane z tą oceną uczucia, a więc: -myśl „znowu się spóźnia” powoduje narastanie gniewu, -myśl „może coś złego się stało” powoduje lęk, -myśl „pewnie o mnie zapomniał/a” powoduje smutek, każda z tych emocji spowoduje w konsekwencji inne zachowanie czekającej osoby: od pretensji, poprzez zamartwianie się po obniżenie nastroju. Przeważnie nie jesteśmy świadomi istnienia tych procesów w naszych myślach, uczuciach i reakcjach, zachowujemy się schematycznie, reagujemy zawsze tak samo. Za nasze reakcje i zachowania odpowiedzialne są właśnie schematy poznawcze. Na ogół nam nie przeszkadzają, mają przecież funkcję przystosowawczą, gdyż przeważnie wykształciły się w dzieciństwie. Jeśli natomiast są nieodpowiednie, sztywne, nieadekwatne do sytuacji, mają wpływ na myśli, uczucia lub zachowania powodujące nasze cierpienie (lub bliskich nam osób), to warto się im przyjrzeć w trakcie terapii. Możemy wraz z terapeutą je zmodyfikować, co doprowadzi do poprawy naszego samopoczucia i pozwoli nam wkroczyć na drogę rozwoju osobistego. Polecamy także artykuły o innych podejściach psychoterapeutycznych: Jak wygląda i na czym polega terapia w nurcie integracyjnym? Jak wygląda i na czym polega psychoterapia psychodynamiczna? Psychoterapia humanistyczna – na czym polega? Terapia w nurcie Gestalt – na czym polega? to poradnia psychologiczna, której misją jest pomoc rodzinom w pokonywaniu kryzysów, ze szczególnym uwzględnieniem pracy z parami i małżeństwami, które znajdują się w sytuacji około rozwodowej. nie mediuje rozwodów, zawsze walczymy o uratowanie związku i rodziny. Na czym tak naprawdę polega terapia poznawczo-behawioralna i czy jest przeznaczona tylko dla osób cierpiących na poważne zaburzenia psychiczne? Czy ktoś kiedykolwiek sprawdził naukowo jej skuteczność? I co najważniejsze – jak to się właściwie dzieje, że rozmowa z drugim człowiekiem może okazać się czynnikiem leczącym depresję, lęk, obniżoną samoocenę czy anoreksję? Jakie są główne założenia terapii poznawczo-behawioralnej? Terapia poznawczo-behawioralna (z ang. CBT - Cognitive-Behavioral Therapy) opiera się na założeniu, że nasze schematy myślowe, wykształcone pod wpływem dotychczasowych doświadczeń, znacząco wpływają na to, w jaki sposób odbieramy rzeczywistość wokół nas. Natomiast ta osobista interpretacja wiąże się z konkretnymi zachowaniami, które przejawiamy wskutek tych myśli oraz wpływa na odczuwane przez nas emocje. Niestety, często błędne interpretowanie świata, doświadczanych sytuacji czy otaczających nas ludzi prowadzi do cierpienia psychicznego, lęku lub obniżonego nastroju. Aby lepiej zrozumieć sedno terapii poznawczo-behawioralnej, warto zauważyć, jak przez odmienne interpretowanie świata, często dochodzi do wręcz kuriozalnych sytuacji. To samo wydarzenie bądź zachowanie zostaje zrozumiane i odebrane w całkowicie odmienny sposób przez różnych ludzi. Przykładem jest tutaj np. agorafobia. Osoby borykające się z nią, są przekonane, że w otwartych przestrzeniach grozi im śmiertelne niebezpieczeństwo. Skutkuje to zamknięciem się przez nich w domu i izolacją od świata zewnętrznego. Niestety, rzadko zdajemy sobie sprawę, że schematy myślowe i przekonania na temat świata i ludzi można zmienić. Zmienić można także wiążące się z nimi dysfunkcyjne reakcje na doświadczane wydarzenia. W ten sposób codzienne życie pacjentów staje się o wiele bardziej komfortowe i znacząco podnosi się jego jakość, a także subiektywne poczucie satysfakcji. Na czym polega terapia poznawczo-behawioralna? Terapia poznawczo-behawioralna jest aktywnym procesem, w którym czynnie uczestniczą zarówno terapeuta, jak i pacjent Terapia poznawczo-behawioralna to sposób postępowania terapeutycznego, w którym udział biorą certyfikowany psychoterapeuta oraz pacjent zgłaszający konkretne dolegliwości i problemy w życiu osobistym bądź zawodowym – warto zaznaczyć, że nie zawsze są to choroby psychiczne. Terapia poznawczo-behawioralna polega na stopniowej i świadomej zmianie sposobu myślenia pacjenta na temat otaczającego go świata i ludzi – stanowi to aspekt poznawczy terapii. Terapeuta wraz z pacjentem pozbywają się nieefektywnych i krzywdzących sposobów interpretowania, by w ich miejsce umieścić bardziej przyjazne i zgodne z prawdą sposoby rozumienia i odbierania rzeczywistości. Modyfikacji podlegają również wyuczone sposoby reagowania na dane sytuacje oraz zachowania pacjenta w obliczu pojawiających się nawykowych myśli lub przekonań. To z kolei stanowi aspekt behawioralny terapii. Dzięki terapii pacjent stopniowo odrzuca dotychczasowe sposoby działania, stare metody rozumienia zaistniałych wydarzeń i z pomocą terapeuty próbuje nowych oraz bardziej adaptacyjnych interpretacji i reakcji na bodźce. Terapia poznawczo-behawioralna polega na stopniowej i świadomej zmianie sposobu myślenia pacjenta na temat otaczającego go świata i ludzi. Modyfikacji podlegają również wyuczone sposoby reagowania na dane sytuacje oraz zachowania pacjenta w obliczu pojawiających się nawykowych myśli lub przekonań. W toku postępowania terapeutycznego wykorzystywane są rozmaite techniki i ćwiczenia do wykonywania przez pacjenta. Może on także otrzymywać zadania domowe i zalecenia, aby pracować nad swoim rozwojem i zmianą nie tylko w czasie trwania sesji terapeutycznej. Terapia poznawczo-behawioralna jest więc, w przeciwieństwie do stereotypowych wyobrażeń na temat psychoterapii, procesem bardzo aktywnym, w którym czynnie uczestniczą zarówno terapeuta, jak i pacjent. Sprawdź: Terapia poznawczo-behawioralna a terapia psychodynamiczna. Jakie są różnice? Jakie techniki wykorzystywane są w terapii poznawczo-behawioralnej? W terapii poznawczo-behawioralnej stosowanych jest bardzo wiele technik i metod terapeutycznych. Wiele z nich dedykowanych jest konkretnemu zaburzeniu, jak np. systematyczna desensytyzacja powstała z myślą o osobach cierpiących na lęk i specyficzne fobie. Systematyczna desensytyzacja polega na stopniowym oswajaniu pacjenta z obiektem stanowiącym źródło lęku. Dzięki terapii pacjent może zmierzyć się ze swoją fobią w bezpiecznych warunkach i systematycznie odkrywać, że obiekt stanowiący dla niego źródło lęku, nie jest wcale śmiertelnym zagrożeniem tak, jak przez długi czas sobie wyobrażał. Pacjenci często dostają zalecenia prowadzenia dzienniczka emocji i uczuć. Pomiędzy sesjami terapeutycznymi prowadzą obserwacje odczuwanych przez siebie emocji, a następnie notują je i sprawdzają, w jakich okolicznościach ich doznali. Technika ta bardzo pomaga w budowaniu samoświadomości swoich odczuć, a także pozwala pacjentowi na analizę tego, co i w jakich warunkach wywołuje u niego konkretne uczucie czy wrażenie, aktywuje stary schemat myślowy. Do technik wykorzystywanych w terapii poznawczo-behawioralnej należą: systematyczna desensytyzacja, dzienniczek emocji i uczuć, technika odwrażliwiania, dialog sokratejski, technika skalowania. Dla osób uzależnionych bardzo przydatna okazuje się natomiast technika odwrażliwiania. Polega na skutecznym wspieraniu pacjenta w nauce tego, jak reagować na bodźce, których chciałby unikać, ale często to niemożliwe (alkohol, tytoń). Popularną i bardzo często stosowaną techniką terapii poznawczo-behawioralnej, jest dialog sokratejski. Stanowi on specyficzny sposób prowadzenia rozmowy i zadawania pytań przez terapeutę. Technika ta ma za zadanie doprowadzić pacjenta do samodzielnego znalezienia odpowiedzi na nurtujące pytania, zweryfikować jego przekonania i sposoby myślenia oraz doprowadzić go do własnej interpretacji i rozumienia danych wydarzeń czy sytuacji. Na terapii poznawczo-behawioralnej wykorzystuje się także technikę skalowania, która polega na określaniu przez pacjenta natężenia swoich emocji na subiektywnej skali, np. 1-10. Dzięki temu może on kontrolować np. poziom lęku i sprawdzać, jak wraz z upływem czasu, dana emocja traci na sile. Zapoznaj się: Psychoterapia grupowa – dla kogo? Korzyści terapii grupowej Kiedy terapia poznawczo-behawioralna będzie najskuteczniejsza? Aby terapia poznawczo-behawioralna była skuteczna i dawała oczekiwane rezultaty, muszą zostać spełnione pewne warunki. Bez nich o wiele trudniej w terapii o pożądane efekty i poprawę zdrowia pacjenta. Warto pamiętać, że powodzenie postępowania terapeutycznego zależy nie tylko od doświadczenia i umiejętności psychoterapeuty, ale także od nastawienia i pracy własnej pacjenta. Terapia poznawczo-behawioralna da najlepsze efekty, gdy: pacjent w pełni zaangażuje się w proces terapeutyczny oraz będzie postępował zgodnie z zaleceniami terapeuty, terapeuta i pacjent będą aktywnie współpracować ze sobą, rozwijając przy tym swoją relację, która także stanowi ważny czynnik leczący w psychoterapii, uczęszczanie na terapię będzie systematyczne i pozbawione długich przerw pomiędzy spotkaniami, na początku terapii zostaną jasno określone cele postępowania terapeutycznego oraz sposoby ich weryfikacji, terapia poznawczo-behawioralna będzie stanowiła adekwatną odpowiedź na problemy, z którymi boryka się pacjent. Zwłaszcza ostatni z powyższych punktów jest niezmiernie ważny dla powodzenia terapii poznawczo-behawioralnej. Bowiem, aby dawała ona oczekiwane rezultaty, powinna być zastosowana w problemach i zaburzeniach, w których naukowo udowodniono jej skuteczność. Co warte podkreślenia, nie są to jedynie zaburzenia i choroby psychiczne. Przeczytaj: Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach – dla kogo i na czym polega? Komu dedykowana jest terapia poznawczo-behawioralna? Terapia poznawczo-behawioralna jest dedykowana osobom z fobią społeczną Terapia poznawczo-behawioralna przeznaczona jest głównie dla osób zmagających się w życiu codziennym z różnego rodzaju zaburzeniami psychicznymi. Należą do nich: zaburzenia bazujące na lęku: fobia społeczne, fobie specyficzne, napady lęku, lęk wolno płynący, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne, zaburzenia odżywiania: anoreksja, bulimia, zaburzenia nastroju: depresja, dystymia, choroba afektywna dwubiegunowa, zaburzenia osobowości, zaburzenia seksualne, przewlekły stres i problemy ze snem, zaburzenia hipochondryczne, schizofrenia, zespół stresu pourazowego. Terapię poznawczo-behawioralną wykorzystuje się także w przypadku trudności w relacjach z drugim człowiekiem, niskiej samooceny i zaniżonego poczucia własnej wartości lub w sytuacjach kryzysowych, takich jak śmierć bliskiej osoby, rozpad rodziny, rozwód, choroba czy inne, obciążające człowieka sytuacje losowe. Na terapię poznawczo-behawioralną decydują się także osoby, które pomimo chęci, nie potrafią jasno określić, dlaczego nie czują satysfakcji w życiu i co sprawia, że odczuwają psychiczne cierpienie lub dyskomfort. Jak więc łatwo wywnioskować, postępowanie terapeutyczne w nurcie poznawczo-behawioralnym stanowi odpowiedź na bardzo wiele trudności doświadczanych na co dzień. Stąd także wynika niesłabnąca popularność tego postępowania terapeutycznego. Przeczytaj: Leczenie stresu – jak wygląda terapia? Gdy postanowimy zestawić terapię poznawczo-behawioralną z innymi metodami leczenia, okaże się, że jest ona nie tylko bardzo uniwersalną formą pomocy, ale charakteryzuje się także krótkoterminowością. Terapia poznawczo-behawioralna charakteryzuje się krótkoterminowością – trwa zazwyczaj kilka miesięcy. Dzięki zorientowaniu na cel i efekty terapia poznawczo-behawioralna trwa zazwyczaj kilka miesięcy. Choć jest to kwestia bardzo indywidualna i zależna od wielu czynników, nie da się ukryć, że w porównaniu z np. terapią psychodynamiczną, trwa ona o wiele krócej, a rezultaty jej stosowania są odczuwane przez pacjentów po stosunkowo krótkim czasie. Kto stworzył i opracował terapię poznawczo-behawioralną? Terapia poznawczo-behawioralna została stworzona i opracowana przez amerykańskiego psychiatrę, Aarona Becka. Początkowo, wykorzystywano ją przede wszystkim w leczeniu depresji. Beck odkrył, że człowiek bardzo często w toku swojego życia, poprzez doświadczenia, wytwarza niekorzystne i błędne sposoby interpretowania rzeczywistości. Postanowiono więc rozpocząć pracę nad przekonaniami i głęboko zakorzenionymi sposobami rozumowania i reagowania pacjentów z depresją. Zaczęło przynosić to zaskakująco dobre rezultaty, w postaci odmienionego zachowania pacjentów i odmiennych emocji, których zaczęli doświadczać. Zadziałało to na zasadzie domina – inne zachowania i sposoby interpretowania rzeczywistości niosły za sobą także inne emocje i uczucia, których doświadczali pacjenci. Terapię w nucie poznawczo-behawioralnym dość szybko przeniesiono na grunt innych zaburzeń psychicznych. Zaczęto wykorzystywać ją także w problemach natury psychologicznej, które nie wiązały się z żadną jednostką chorobową, potrafiły jednak znacząco obniżać jakość życia pacjentów. W ten sposób terapia poznawczo-behawioralna zyskiwała coraz więcej zastosowań, a jej skuteczność można było badać naukowo i sprawdzać. Dowiedz się więcej: Psychoterapia psychoanalityczna – cele i przebieg Czy terapia poznawczo-behawioralnej jest skuteczna? Terapia poznawczo-behawioralna została bardzo dokładnie przebadana przez naukowców pod kątem swojej skuteczności. Rzetelnie przeprowadzane postępowania sprawdzające jej wyniki i efekty, potwierdziły leczące właściwości terapii poznawczo-behawioralnej i – co ważne – długotrwałą, pozytywną zmianę w życiu pacjentów, którzy skorzystali z takiej formy pomocy. Jest to jedna z metod postępowania terapeutycznego, której możliwości zostały najlepiej sprawdzone i dowiedzione naukowo. Niestety, nie można powiedzieć tego o innych metodach psychoterapii, w których o wiele trudniej o takie doniesienia. Terapia poznawczo-behawioralna jest jedną z metod postępowania terapeutycznego, której możliwości zostały najlepiej sprawdzone i dowiedzione naukowo. Z tego też powodu, terapia w nucie poznawczo-behawioralnym jest jedną z najchętniej wybieranych postępowań terapeutycznych zarówno przez pacjentów, jak i lekarzy. Oczywiście, wpływ na to ma także czas jej trwania. Terapia poznawczo-behawioralna jest jednym z najskuteczniejszych podejść we współczesnej psychoterapii, co potwierdzają liczne badania naukowe. Jak sama nazwa wskazuje, nurt ten skupia się na aspekcie poznawczym – dotyczącym procesów myślowych i behawioralnym – dotyczącym zachowań. Są to dwie z czterech składowych modelu w terapii, gdyż w metodzie tej bada się zależności pomiędzy naszymi myślami, emocjami, reakcjami ciała i zachowaniem. Poprzez zmianę sposobu myślenia, a konkretnie negatywnych, autodestrukcyjnych myśli i przekonań jesteśmy w stanie zmienić uczucia, oddziałujące na reakcje fizjologiczne (a więc i nasze ciało ma się lepiej) oraz podejmowane zachowanie. W terapii nie skupiamy się jednak tylko na zmianie sposobu myślenia o problemie. Pracujemy również nad tym, aby nauczyć się nowych, bardziej funkcjonalnych zachowań np. lepszego sposobu komunikacji. Dzięki wprowadzeniu w życie nowych umiejętności zmieniają się także nasze myśli i przekonania. Doświadczanie negatywnych emocji jest częścią życia każdego z nas. Jednak gdy obniżony nastrój, lęk czy złość utrudniają nam codzienne funkcjonowanie, zastanawiamy się nad profesjonalną pomocą – np. W Polsce obserwuje się wzrost zainteresowania psychoterapią poznawczo- behawioralną. Jest to najbardziej rozwijające się podejście psychoterapeutyczne w ostatnich kilkudziesięciu latach. Liczne badania potwierdzają jego skuteczność w leczeniu zaburzeń psychicznych, takich jak: – depresja, zaburzenia afektywne dwubiegunowe, – zaburzenia lękowe (lęk uogólniony, lęk napadowy, agorafobia, fobia społeczna, inne fobie), – bulimia, – zaburzenia obsesyjno- kompulsyjne, – zespół stresu pourazowego – zaburzenia pod postacią somatyczną. Czym charakteryzuje się nurt poznawczo- behawioralny? Każdy z nas tworzy własne wizje siebie, innych ludzi, świata, nadając znaczenie, oceniając wszystko, czego doświadczamy. Nasze myśli wpływają na to jakich emocji doświadczamy oraz jak się zachowujemy, a nie wydarzenia zewnętrzne czy inni ludzie! Spójrzmy na przykład: Karina weszła do biura i zauważyła, że gdy kolega ją zobaczył- odwrócił wzrok. Co mogła pomyśleć? Myśli Emocje Nie lubi mnie Smutek Chyba jest nieśmiały Troska Jest źle wychowany Złość Przykład pokazuje, że różne myśli lub interpretacje danego zdarzenia mogą wywołać, w tej samej sytuacji, odmienne emocje. Jak się domyślamy, Karina inaczej też zachowa się w stosunku do kolegi, gdy poczuje złość, a jeszcze inaczej, gdy poczuje smutek. Zwykle przyjmujemy, że nasza ocena zdarzeń jest prawdziwa, natomiast myślenie bywa nieracjonalne, zniekształcone i może przyczyniać się do rozwoju zaburzeń psychicznych. W procesie psychoterapii pacjent zmienia myśli na bardziej przystosowawcze, podejmuje zachowania pozwalające na racjonalną ocenę rzeczywistości. Kolejny przykład: Osoba z fobią społeczną myśli: Zrobię coś głupiego lub Wszyscy widzą, że jestem czerwona. Powyższe myśli budzą lęk oraz przyczyniają się do unikania przebywania w towarzystwie innych ludzi. Pacjent z pomocą psychoterapeuty zmienia swoje funkcjonowanie społeczne, dzięki: – nauce rozpoznawania myśli powodujących lęk, – dyskusji z tymi myślami i formułowaniu myśli przystosowanych, – nabyciu umiejętności kontroli lęku, – stopniowemu wchodzeniu w sytuacje wywołujące lęk (dzięki temu ma szanse się przekonać czy jego założenia są prawdziwe). Cechy psychoterapii poznawczo- behawioralnej: Relacja terapeutyczna Oparta jest na zaufaniu i zrozumieniu. Psychoterapeuta dba o poczucie bezpieczeństwa pacjenta oraz wyraża dla niego akceptacje, tak, aby ten mógł w bezpiecznych warunkach wprowadzać zmiany w myśleniu, emocjach oraz zachowaniu. Relacja psychoterapeuty i pacjenta oparta jest na współpracy. W gabinecie spotyka się dwójka ekspertów (pacjent- ekspert w dziedzinie swojego życia, psychoterapeuta- ekspert od mechanizmów powstawania problemów natury psychicznej). Psychoterapeuta podąża za pacjentem, dba aby ten rozumiał problemy, których doświadcza oraz zasadność stosowanych technik terapeutycznych. Ukierunkowana na cel Pacjent wspólnie z terapeutą opracowują cele, które będą realizowane w trakcie psychoterapii, choć ostatnie słowo należy do pacjenta. Koncentracja na teraźniejszości Psychoterapeuta koncentruje się na obecnym funkcjonowaniu pacjenta, na objawach, z którymi przyszedł. Powrót do przeszłości odbywa się po to aby zrozumieć obecne funkcjonowania pacjenta. Określona struktura terapeutyczna Kiedy pacjent i terapeuta omówią diagnozę, ustalają czas trwania terapii. Terapeuta informuje, jaka ilość sesji będzie potrzebna, aby poradzić sobie z danym problemem. Sesje z reguły mają stałe elementy. Pacjent pomiędzy sesjami realizuje tzw. prace domowe, dzięki czemu uczy się być swoim własnym terapeutą i stopniowo uniezależnia się od pomocy psychoterapeuty. Edukacja pacjenta Terapeuta dostarcza pacjentowi wiedzy na temat mechanizmów powstawania doświadczanych zaburzeń, uczy pacjenta zmiany niekorzystnych nawyków, sposobów rozwiązywania problemów, pomaga oswoić się pacjentowi z zachodzącymi zmianami, motywuje do podejmowania nowych działań. O autorce Anna Stembalska, psycholog, psychoterapeuta poznawczo – behawioralny w trakcie certyfikacji. Ukończyła studia podyplomowe z zakresu diagnozy psychologicznej oraz Przygotowanie Pedagogiczne. Aktualnie przyjmuje pacjentów w prywatnej Poradni Psychologicznej. Zajmuje się diagnozą psychologiczną oraz terapią w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie. Od 2013r. związana z Domem Samotnych Matek z Dziećmi oraz placówką oświatową. Doświadczenie zawodowe zdobywała również w Warsztacie Terapii Zajęciowej oraz przedszkolnych oddziałach integracyjnych. @ Psychika człowieka składa się z szeregu cech osobowych, właściwości intelektualnych, przekonań i nawyków, procesów emocjonalnych oraz doświadczenia życiowego. Zewnętrznym przejawem konstrukcji psychicznej jest zachowanie. To reakcja człowieka na bodźce ze środowiska, modyfikowana przez ten cały system warunków wewnętrznych. Celem terapii psychologicznej jest zmiana niepożądanych form zachowania na bardziej racjonalne i konstruktywne. Jednym z nurtów w psychoterapii jest cognitive behavioral therapy. Czym jest terapia behawioralna? Założeniem terapii behawioralnej jest zmiana zachowania poprzedzona poznaniem jego uwarunkowań wewnętrznych. Dlatego najczęściej stosowany jest termin terapia poznawczo – behawioralna. Terapeuta jest osobą, która stara się wskazać pacjentowi elementy jego nieracjonalnego myślenia i wspólnie dążą do zastąpienia ich bardziej pożądanymi formami. Dlatego w terapii behawioralnej bardzo ważna jest motywacja pacjenta do podjęcia pracy nad sobą, aktywność i zaangażowanie w cały proces leczenia. Terapia behawioralna określana jest też jako terapia krótkoterminowa. W przeciwieństwie do klasycznej postaci opartej na zasadzie psychoanalizy, czas trwania terapii behawioralnej to od kilku tygodni do pół roku. Głównym celem behawioralnej terapii jest zweryfikowanie przez pacjenta jego przekonań, przyzwyczajeń i błędnych sposobów myślenia. Ma to doprowadzić do zwiększenia stopnia samokontroli, a w efekcie do wyeliminowania destruktywnych form zachowania. Krótkoterminowa terapia jest skondensowana w czasie, musi więc przebiegać regularnie, w formie cotygodniowych spotkań. Do skuteczności behawioralnej terapii niezbędne jest nawiązanie dobrej i bliskiej relacji psychologa z pacjentem, opartej na akceptacji i empatii. Zastosowanie terapii behawioralnej Terapia krótkoterminowa przynosi dobre efekty w leczeniu zaburzeń lękowych, fobii społecznych, anoreksji, bulimii, niekontrolowanych zmian nastroju. Może też być wsparciem dla farmakologicznego leczenia depresji i ostrego przebiegu nerwicy. Behawioralna terapia stosowana jest również jako jeden ze składników leczenia choroby alkoholowej i innego typu uzależnień. Elementy terapii behawioralnej wprowadzane są również podczas prowadzenia coachingu. Terapia behawioralna – techniki Terapeuta i pacjent wspólnie poszukują błędnych sposobów myślenia, przekładających się na nieprawidłowe zachowanie. Techniki krótkoterminowej terapii mogą polegać na rozmowie, albo przebiegać w formie zadaniowej, prowadzonej pod kontrolą psychologa lub poza gabinetem. Dialog sokratejski Terapeuta w specyficzny sposób formułuje pytania tak, aby pacjent w swoich wypowiedziach samodzielnie identyfikował problem, umiał go nazwać i wskazać słabe strony swojego rozumowania. Psycholog nie ujawnia i nie narzuca swojej opinii. Rozwiązanie problemu musi powstać na skutek wszechstronnej analizy dokonanej przez samego pacjenta, na podstawie treści zadawanych pytań. Zapis myśli Służy do zamiany dotychczasowych przekonań i stereotypów myślowych, na odmienne – bardziej pozytywne. Może to być zrobione w postaci dwukolumnowej tabelki, ułatwiającej porównanie i refleksję. Po zakończeniu terapii krótkoterminowej, osoba wspomagana może powracać do tego zapisu i uzupełniać go o nowe treści. Ekspozycja Ta technika sprawdza się w przypadku stanów lękowych wywołanych jakimiś obiektami zewnętrznymi. Poprzez kontrolowany kontakt z obiektem wywołującym panikę, behawioralna terapia pozwala oswoić lęk i reagować na niego w sposób adaptacyjny. Zadania do wykonania Umiejętności zdobyte w toku terapii behawioralnej, pacjent stopniowo wprowadza w życie, poprzez inicjowanie własnych zachowań, które wcześniej były dla niego niedostępne. Może przez to zacząć przełamywać bariery własnej nieśmiałości, wstydu, czy trudności w kontaktach społecznych. Przeformułowanie poznawcze Jest to zmiana wynikająca z zastosowania innych metod stosowanych przez terapię behawioralną. Jednocześnie to efekt całej terapii, ukierunkowanej na poznanie mechanizmów zachowania i przekształcenie ich na bardziej optymalne formy. Terapia poznawczo – behawioralna jest metodą wprowadzenia u pacjenta znacznego stopnia świadomości wszystkich uwarunkowań kierujących jego zachowaniem i zwiększenia samokontroli, a co za tym idzie poprawy jakości jego życia.

terapia poznawczo behawioralna na czym polega